Menopauze is een natuurlijk lichamelijk proces waarbij de menstruele cyclus stopt en de vrouw in haar onvruchtbare periode komt. Deze periode wordt ‘de overgang’ genoemd en duurt een aantal jaren. Een vrouw is in menopauze wanneer ze een jaar lang geen menstruatie meer heeft gehad. Doorgaans start de overgang tussen de 47 en 52 jaar.
Welke klachten kunnen voorkomen?
In de menopauze maken de eierstokken geen oestrogenen/progestagenen meer aan. Het wegvallen van die hormonen heeft een duidelijke impact op de temperatuurregeling, de psyché, en op heel wat organen (de huid, de bloedvaten, de lever, de blaas, de botten, de vagina, de hersenen …) en lichamelijke processen.
Hierdoor kunnen volgende klachten voorkomen:
- Warmteopwellingen (vapeurs)
- Nachtelijk zweten
- Plasklachten: pijnlijk plassen
- Frequente urineweginfecties
- Verminderd libido, vaginale droogte en vaginale irritatie
- Toename van het lichaamsgewicht
- Hoofdpijn
- Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
Waarvoor kan je terecht bij de gynaecoloog?
- We nemen de tijd om naar je klachten en bezorgdheden te luisteren, en om je vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.
- We bekijken je persoonlijke en familiale voorgeschiedenis en risicofactoren.
- Daarna voeren we een gynaecologisch onderzoek uit.
- Eventuele bijkomende onderzoeken, zoals een bloedonderzoek, een mammografie en/of botdensitometrie, zijn ook mogelijk.
- We stippelen samen met jou een zorgplan uit dat afgestemd is op jouw specifieke situatie.
Wat kan je zelf doen?
- Volg een gezond en evenwichtig dieet (op basis van de nieuwe voedingsdriehoek)
- Sport frequent
- Vermijd alcohol en cafeïne
- Neem voldoende hoeveelheden calcium op (zuivelproducten, plantaardige voedingsstoffen zoals groene groenten, noten en zaden)
- Probeer iedere dag 15 minuten in de zon te zitten om voldoende vitamine D aan te maken. In de wintermaanden is vaak een supplement nodig. Voedingsstoffen rijk aan vitamine D, zoals vette vissoorten en eierdooiers, zijn de beste bronnen.
- Neem voldoende fyto-oestrogenen op. Enkele bekende bronnen zijn sojabonen, hop, rode klaver en zilverkaars. Voor milde ‘opvliegers’ kunnen deze voedingssupplementen verlichting bieden.
Hormonale behandeling
In de menopauze maken de eierstokken geen oestrogenen/progestagenen meer aan. Deze kan je dan vervangen door een hormonale behandeling (HST = hormonale substitutie therapie).
Er zijn twee types:
- Gecombineerde (oestrogenen + progestagenen): voor vrouwen met baarmoeder
- Oestrogeen alleen: voor vrouwen zonder baarmoeder
HST is beschikbaar in tabletten, gel of pleisters.
Alternatieve therapieën
Voor vrouwen die liever geen hormonen innemen, zijn er alternatieve therapieën, zoals SSRI’s, Clonidine, niet-hormonale vaginale crèmes, yoga, gedragstherapie, … Je kan deze alternatieven bespreken met je gynaecoloog.
Hoe verloopt de opvolging?
Drie maanden na de eerste raadpleging wordt een opvolgraadpleging ingepland. We evalueren of de vooropgestelde aanpak zijn gewenste doel heeft bereikt en sturen de behandeling eventueel bij.
Het is belangrijk dat vrouwen in behandeling jaarlijks worden geëvalueerd.
